Witaminy

O tym, że witaminy są ważne, słyszał już chyba każdy. Być może jednak nie wiesz, dlaczego tak jest, jakie witaminy są dostępne na rynku i na co wpływają. Zostań ekspertem od witamin i dowiedz się, których witamin potrzebujesz.

Czym właściwie są witaminy?

Witaminy, wraz z minerałami i pierwiastkami śladowymi, stanowią mikroelementy niezbędne dla naszego organizmu. Nazywamy je „mikroelementami”, ponieważ potrzebujemy ich tylko w mikroilościach – nie znaczy to jednak, że są dla nas nieistotne. Wprost przeciwnie. Są to składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. O co konkretnie chodzi?

• Witaminy biorą udział w przetwarzaniu i wykorzystaniu cukrów, tłuszczów i białek z pożywienia.
• Zapewniają prawidłowe funkcjonowanie organów, wspomagają zdrowie kości, serca, mięśni i ścięgien.
• Dzięki nim (czy też ich odpowiedniej ilości) dobrze widzimy, mamy mocne kości, dobrze goją nam się rany.
• Dostateczna ilość witamin przyczynia się również do zmniejszenia ryzyka zachorowania.

Nasz organizm zazwyczaj nie jest w stanie wytworzyć witamin (wyjątek stanowi np. witamina D, ale nawet ona tylko w określonych warunkach), dlatego konieczne jest przyjmowanie ich z pożywieniem. Jeśli jednak nie masz urozmaiconej diety, lub jesteś po kontuzji, w ciąży, w okresie wzrostu itp., konieczne jest dostarczenie tych mikroelementów do organizmu – przy pomocy suplementów diety.

Nierzadko słyszy się, że w żywności jest coraz mniej witamin i ich suplementacja jest niezbędna. Nie wierz w to. To tylko chwyt marketingowy.

Dla porządku należy wspomnieć, że o ile witaminy i minerały to mikroelementy, węglowodany, tłuszcze i białka nazywamy makroelementami – a to dlatego, że potrzebujemy dużych ilości tych substancji.

Rodzaje witamin

Zasadniczo wyróżniamy dwa rodzaje witamin: witaminy rozpuszczalne w tłuszczach i witaminy rozpuszczalne w wodzie.

Witaminy rozpuszczalne w wodzie

Są to witaminy grupy B (czyli łącznie 8 witamin) oraz witamina C. Tych witamin nie można przedawkować, ich nadmiar jest wydalany z moczem.

• Witamina B1 (tiamina) – jest ważna dla metabolizmu glukozy oraz dostarczania energii do komórek nerwowych i mięśniowych.
• Witamina B2 (ryboflawina) – wchodzi w skład koenzymów (katalizatorów reakcji zachodzących wewnątrz naszego organizmu), które przyczyniają się do prawidłowej przemiany materii.
• Witamina B3 (niacyna lub kwas nikotynowy) – również wchodzi w skład koenzymów, które biorą udział w prawidłowym funkcjonowaniu metabolizmu.
• Witamina B5 (kwas pantotenowy) – jest ważnym składnikiem koenzymu A.
• Witamina B6 (pirydoksyna) – oprócz tego, że sama jest koenzymem, wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego i syntezę barwnika krwi (hemoglobiny).
• Witamina B7 (biotyna lub witamina H) – jest ważna dla metabolizmu białek i tłuszczów.
• Witamina B9 (kwas foliowy lub folian) – jest konieczna dla tworzenia DNA, dlatego ma szczególne znaczenie w czasie ciąży.
• Witamina B12 (kobalamina) – odgrywa ważną rolę w procesach krwiotwórczych i jest niezbędna do rozwoju ośrodkowego układu nerwowego. Występuje głównie w mięsie, dlatego jest niezbędnym elementem witamin dla wegetarian i wegan.
• Witamina C (kwas askorbinowy) – jest antyoksydantem, wspomaga odporność i stanowi ważny element profilaktyki chorób zwyrodnieniowych.

Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach

Witaminy te odkładają się w organizmie, dlatego przy nadmiernym spożyciu możliwe jest ich przedawkowanie.

• Witamina A (retinol) – jest ważna m.in. dla metabolizmu kości i zębów, rozwoju łożyska, zdrowia skóry i wspomagania reakcji immunologicznych.
• Witamina D (ergokalcyferol, cholekalcyferol) – jest bardzo ważna dla zdrowia kości, mięśni, odporności, regulacji i ochrony przed chorobami serca i chorobami onkologicznymi.
• Witamina E (tokoferol) – jest niezbędna do rozwoju mięśni, działa jako antyoksydant, chroni błony komórkowe przed uszkodzeniem przez wolne rodniki.
• Witamina K – jest ważna dla krzepnięcia krwi, mineralizacji kości i wzrostu komórek.

Jak objawia się niedobór witamin?

Brak witamin i minerałów w organizmie będzie skutkował różnymi problemami zdrowotnymi. Przyjrzyj się najczęstszym objawom niedoboru witamin.

• Witamina B1 (tiamina) – wyczerpanie, utrata apetytu, drażliwość, dezorientacja.
• Witamina B2 (ryboflawina) – zapalenie kącików, warg, języka, spojówek.
• Witamina B3 (niacyna lub kwas nikotynowy) – bezsenność, brak apetytu, bóle brzucha.
• Witamina B5 (kwas pantotenowy) – skurcze nóg, brak apetytu, bezsenność, depresja i zmniejszona odporność na infekcje.
• Witamina B6 (pirydoksyna) – drganie powiek, problemy z pamięcią, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej.
• Witamina B7 (biotyna lub witamina H) – zmiany skórne i zaburzenia nerwowe.
• Witamina B9 (kwas foliowy lub folian) – zaburzenia wzrostu, niepłodność, anemia, większe ryzyko poronienia, depresja.
• Witamina B12 (kobalamina) – niedokrwistość, utrata wagi, pogorszenie pamięci i sprawności umysłowej, gorsza koordynacja mięśni, drżenie i „mrowienie“ w kończynach.
• Witamina C (kwas askorbinowy) – spowolniony wzrost, próchnica zębów, upośledzenie budowy kości, brak odporności na infekcje, zwiększone zmęczenie.
• Witamina A (retinol) – kurza ślepota, skłonność do zapalenia spojówek i uszkodzenia siatkówki, rogowacenie i łuszczenie się skóry, spadek odporności, skłonność do stanów zapalnych.
• Witamina D (ergokalcyferol, cholekalcyferol) – pogorszenie stanu kości, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, depresja.
• Witamina E (tokoferol) – spadek odporności.
• Witamina K – zaburzenia krzepnięcia krwi.

Jak objawia się nadmiar witamin?

W rzadkich przypadkach może dojść do przedawkowania witamin. Czym się to może objawiać?

• Witamina A (retinol) – osteoporoza i zatrucia, w ciąży może powodować rozszczepy.
• Witamina D (ergokalcyferol, cholekalcyferol) – upośledzenie metabolizmu wapnia i fosforu, zatrucia.
• Witamina E (tokoferol) – jest stosunkowo mało toksyczna, przedawkowanie może się objawiać nudnościami, bólami głowy lub biegunką.
• Witamina K – objawy przedawkowania nie są jeszcze znane.

Witaminy przeznaczone dla konkretnych grup osób

Niektóre grupy w populacji potrzebują większych ilości witamin. Dzieci potrzebują jednak innych witamin niż kobiety w ciąży, a weganie innych niż seniorzy.

Witaminy dla dzieci

Aby wspierać prawidłowy rozwój dziecka, nie należy zaniedbywać suplementacji witamin. Szczególnie w pierwszych miesiącach życia dziecka połóż nacisk na witaminę D (i K, która poprawia przyswajalność witaminy D). Później wspieraj odporność dziecka witaminą C a ogólny prawidłowy rozwój organizmu witaminami z grupy B. Dobrym rozwiązaniem może być sięgnięcie po multiwitaminę dla dzieci.

Wskazówka: W naszej kategorii z witaminami dla dzieci znajdziesz suplementy diety w postaci żelków lub syropów o smaku owocowym, które ułatwią dzieciom ich przyjmowanie. 

Witaminy dla kobiet w ciąży

Jak już wspomnieliśmy, kobiety ciężarne powinny zwrócić szczególną uwagę na spożycie kwasu foliowego (folianu). W największym stopniu odpowiada on za prawidłowy rozwój płodu. Powinny natomiast unikać zwiększonego spożycia witaminy A (również w pożywieniu). Sprawdź specjalną kategorię witamin dla kobiet w ciąży i karmiących piersią.

Witaminy dla kobiet 

Zalecenia dotyczące witamin dla kobiet zależą od stanu zdrowia, poziomu aktywności i indywidualnych potrzeb. W ofercie znajdziesz również multiwitaminy przeznaczone specjalnie dla kobiet w określonym wieku. Na ogół kobietom zaleca się także suplementację żelaza, które często znajduje się w wymienionych wcześniej suplementach multiwitaminowych.

Witaminy dla seniora

Dla seniorów świetnym wyborem jest multiwitamina. W tym przypadku przyda się bez wątpienia konsultacja z lekarzem prowadzącym – szczególnie dlatego, aby niektóre suplementy diety nie wchodziły w negatywne interakcje z przyjmowanymi lekami.

Witaminy dla wegan

Weganie muszą suplementować witaminy z grupy B. Witaminy te występują bowiem głównie w produktach zwierzęcych, których weganie świadomie unikają. Często występuje też zwiększone zapotrzebowanie na witaminę D – trzeba jednak uważać na źródło, skuteczniejsza postać witaminy D – D3 – jest często pochodzenia zwierzęcego.

Witaminy na konkretne problemy

Często można natknąć się na osoby poszukujące witamin, które pomogą w konkretnych problemach: witaminy na włosy lub paznokcie, witaminy na cerę (lub po prostu na trądzik) itp. Jak już wspomnieliśmy powyżej w zestawieniu efektów działania poszczególnych witamin, do witamin mających wpływ na prawidłowy stan skóry należą witaminy A i E. Witamina C pomaga zaś w syntezie kolagenu, dzięki któremu skóra jest piękna i jędrna. Suplementacja witaminy H może stanowić duże wsparcie dla włosów i paznokci.

Jeśli szukasz witamin na zmęczenie, może najpierw poszukaj winowajcy w swojej diecie – czy jesz wystarczająco dużo? W innym przypadku mogłyby Ci pomóc witaminy z grupy B, które mają swój udział w metabolizmie energetycznym, najlepiej w połączeniu z magnezem.

W każdym przypadku dobrym pomysłem będzie konsultacja ze specjalistą. Czasami problem może tkwić znacznie głębiej lub zupełnie gdzie indziej i samo przyjmowanie suplementu diety nie pomoże.

Poznaj naszą bogatą ofertę multiwitamin i witamin na wzmocnienie odporności, dla zdrowej opalenizny, mocnych włosów i paznokci, na zdrowe kości i zęby, wspomagających pamięć i koncentrację, zmniejszających zmęczenie i zapewniających prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Wybierz coś dla siebie, a paczkę doręczymy Ci pod same drzwi.