Witamina A

O czym myślisz, kiedy słyszysz witamina A? Witamina rozpuszczalna w tłuszczach? Witamina na oczy? Akseroftol? Cokolwiek to jest, masz rację. Witamina A to szereg związków o różnej aktywności biologicznej. Na pewno znasz już takie terminy jak retinol albo karotenoidy, prawda? Przyjrzyjmy się, gdzie znajdziemy witaminę A i do czego właściwie służy.

Do czego służy witamina A?

„Jedz dużo marchwi, żeby mieć lepszy wzrok”, mawiały nasze mamy i miały rację. Marchew zawiera bowiem karotenoidy. Karotenoidy technicznie rzecz biorąc to nie witamina A, ale prowitaminy – antyoksydanty, z których w organizmie powstaje witamina A. Bierze ona następnie udział w tworzeniu pigmentu w oczach. Dzięki nim jesteśmy w stanie widzieć w półmroku lub rozpoznawać kolory. Jeśli więc szukasz witaminy na oczy, zwróć uwagę na witaminę A.

Co zawiera witamina A

Witaminę A znajdziesz nie tylko w tabletkach i kapsułkach, ale także w owocach, warzywach i produktach zwierzęcych. Źródłem witaminy A są alfa-karoten, likopen, a szczególnie beta-karoten, czyli pomarańczowe i czerwone barwniki. Jeśli szukasz witaminy A w pożywieniu, jej źródłem są:

• warzywa i owoce koloru czerwonego, pomarańczowego i żółtego (marchew, dynia, bataty, morele, pomidory i inne),
• ciemne warzywa liściaste (szpinak, jarmuż),
• wątróbka i żółtka jaj (wątróbka jest najbogatszym źródłem witaminy A).

Suplementację samej witaminy A (retinolu) zaleca się szczególnie osobom narażonym na nadwyrężenie wzroku (kierowcy, osoby pracujące przy komputerze itp.). Witaminy A nie zaleca się jednak suplementować bez konsultacji z lekarzem. Jeżeli jednak witamina A stanowi składnik multiwitaminy, zazwyczaj jest w małych dawkach i nie trzeba się jej obawiać.

Inne efekty działania witaminy A

Oprócz pozytywnego wpływu na wzrok, witamina A ma następujące działanie:

• wspomaga prawidłowy metabolizm żelaza,
• przyczynia się do utrzymania prawidłowego stanu śluzówki,
• przyczynia się do utrzymania prawidłowego stanu skóry,
• wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego,
• bierze udział w procesie specjalizacji komórek.

Nie na darmo retinol i retinoidy znajdujemy w kosmetykach do pielęgnacji skóry.

Witamina A i beta-karoten

Betakaroten, jako jeden z karotenoidów, również jest antyoksydantem, który pomaga w walce z wolnymi rodnikami i promieniowaniem UV. Często znajdziemy go w witaminach dla zdrowej opalenizny.  W przeciwieństwie do witaminy A (retinolu, który występuje głównie w źródłach zwierzęcych), beta-karotenu, czy też karotenoidów (roślinnych źródeł prowitamin) nie można przedawkować. Jednak gdy Twoja skóra zmieni kolor na pomarańczowy, to znak, że czas zaprzestać suplementacji beta-karotenem.

Dzienna dawka witaminy A

Zalecana dzienna dawka retinolu dla dzieci wynosi 0,4-0,6 mg, dla dorosłych 0,8-1,0 mg.

1 mg retinolu = 6 mg β-karotenu lub 12 mg biologicznie aktywnych karotenoidów.

W przypadku suplementów diety jako referencyjną wartość spożycia wskazuje się 800 μg (0,8 mg lub 2 666 IU) witaminy A. Tu obowiązuje przelicznik 1 IU = 0,3 μg retinolu.

Niedobór witaminy A może spowodować:

• kurzą ślepotę,
• suchość oczu,
• szorstką/suchą skórę,
• trądzik.

Nadmiar witaminy A może powodować:

• mdłości,
• bóle głowy,
• zmęczenie,
• utratę apetytu,
• suchość skóry,
• wysypki, wypadanie włosów,
• krwawienie,
• niewydolność wątroby,
• w ciąży może prowadzić do uszkodzenia płodu.

Przy nadmiernym spożyciu wyjątkowo może dojść do przedawkowania witaminy A, co może prowadzić do zatrucia.

Witamina A w ciąży

Określona ilość witaminy A jest również potrzebna w czasie ciąży. Większe dawki są jednak teratogenne (szkodliwe dla płodu i jego rozwoju). Konkretnie chodzi o dawki przekraczającej 0,8 mg/dobę. Dlatego witaminy tej nie znajdziesz często w multiwitaminach dla kobiet ciężarnych.

Odkryj suplementy diety z witaminą A i beta-karotenem na notino.pl. Kapsułki i tran z witaminami A, D, E dostarczymy Ci pod same drzwi.