Produkty bezglutenowe

Gluten jest obecnie dość często demonizowany w świecie żywieniowym. Dominuje opinia, że żywność bezglutenowa jest dietetyczna i pomoże Ci schudnąć. Nie jest to jednak do końca prawda. Dowiedzmy się, jak naprawdę wygląda sytuacja z glutenem i kiedy uzasadnione jest spożywanie wyłącznie żywności bezglutenowej, a kiedy nie.

Czym jest gluten?

Gluten nie jest jedną substancją – to zestawienie białek pszenicy zwanych prolaminami i glutelinami. „Prawdziwy” gluten spożywczy występuje tylko w pszenicy. Jednak żyto czy jęczmień również zawierają białka bardzo podobne do tych, które tworzą gluten pszenny, dlatego z punktu widzenia dietetyki są zaliczane do zbóż glutenowych. Ziarno owsa z kolei naturalnie nie zawiera glutenu, natomiast jest nim ono powszechnie zanieczyszczane.

Jeśli interesuje Cię, czy dany produkt zawiera gluten, zawsze czytaj uważnie etykiety na opakowaniach żywności. Powinny one zawierać informację, czy dany produkt jest w 100% bezglutenowy. Czasem zdarza się, że sam produkt nie zawiera glutenu, ale został nim zanieczyszczony w procesie produkcji, co ma ogromne znaczenie w przypadku osób z diagnozą celiakii. Często gluten znajduje się w produktach, w których byśmy się go nie spodziewali.

Skąd wzięła się nazwa gluten?

Większość zwolenników diety bezglutenowej twierdzi, że „gluten skleja jelita”. Nie jest to prawda. Chociaż nazwa glutenu rzeczywiście pochodzi od jego właściwości sklejających (od łacińskiego słowa oznaczającego klej), nie skleja on jelit, ale białka glutenu w połączeniu z płynem tworzą lepką strukturę ciasta. W przemyśle piekarniczym właściwości technologiczne glutenu są absolutnie niezastąpione. Dzięki niemu pieczywo jest takie puszyste – dlatego tak trudno jest kupić puszyste pieczywo bezglutenowe i dlatego produkty bezglutenowe były przez wiele lat uznawane za gorsze od glutenowych wypieków, makaronów, przekąsek itp. Na szczęście dzięki postępowi technologicznemu dzisiaj to już nieaktualne i dieta bezglutenowa nie wymaga takich kompromisów jak kiedyś.

Komu szkodzi gluten?

Choć wykluczenie glutenu z diety bez wskazań nie zawsze jest zasadne, są osoby, które zdecydowanie lepiej funkcjonują bez glutenu – a nawet takie, u których spożywanie glutenu może poważnie zaszkodzić zdrowiu. Unikaj glutenu, jeśli podejrzewasz lub zdiagnozowano u Ciebie:

• alergia na gluten – to rodzaj alergii pokarmowej; najczęściej spotyka się osoby uczulone na pszenicę w taki sam sposób, jak na orzechy lub mleko. Jak rozpoznać uczulenie na gluten? Objawy to obrzęki, wysypka, pokrzywka, trudności z oddychaniem, zawroty głowy, swędzenie i podrażnienia w jamie ustnej.

Porada: Jeśli nie reagujesz alergicznie na gluten, ale nie tolerujesz laktozy, sprawdź, jakiego rodzaju produktu mamy dla Ciebie w dziale Żywność bez laktozy.

• celiakia – jest najcięższą postacią nietolerancji glutenu; jest to genetycznie uwarunkowana choroba autoimmunologiczna, w której czynnik wyzwalający (stres, infekcja wirusowa itp.) pod wpływem spożycia glutenu powoduje stan zapalny w wyściółce jelita cienkiego, sprawiając, że chora osoba nie jest w stanie strawić glutenu. To poważna choroba i aby ją wykluczyć, należy wykonać badania na celiakię. W przypadku jej zdiagnozowania konieczna jest ścisła dieta bezglutenowa. Celiakia – objawy u dorosłych i dzieci są podobne. Pojawiają się problemy z trawieniem, takie jak wzdęcia i wzdęcia, biegunki lub zaparcia, nudności, wymioty, bóle brzucha; do tego odnotowuje się zmęczenie, anemię, a nawet symptomy depresji. Osoby chore na celiakię mogą poważnie zaszkodzić swojemu zdrowiu spożywając gluten, ponieważ doprowadza to do uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego, a w konsekwencji do zaniku kosmków jelitowych.
• nieceliakalna nadwrażliwość na gluten – rodzaj nietolerancji glutenu; objawy nietolerancji glutenu wskazują na celiakię, ale w badaniach nie stwierdza się uszkodzenia wyściółki jelita cienkiego ani reakcji alergicznej na gluten, a objawy ustępują po przejściu na dietę bezglutenową.

Osoby z nieceliakalną nadwrażliwością na gluten powinny stosować dietę bezglutenową i jeść tylko produkty niezawierające glutenu. Dobrą wiadomością jest, że obecnie z łatwością można zamówić wprost do swojego domu bezglutenową żywność online, a jej jakość i wybór uległy znacznej poprawie w ciągu ostatnich lat.

Żywność naturalnie bezglutenowa, czyli co jeść na diecie bezglutenowej?

• ryż – np. makaron ryżowy, mąka ryżowa, kaszka ryżowa lub chlebki ryżowe
• gryka – np. makaron gryczany, mąka gryczana lub kasza gryczana
• kukurydza – np. mąka kukurydziana, kaszka kukurydziana, makaron kukurydziany
• quinoa – czyli komosa ryżowa
• proso – np. mąka jaglana, kasza jaglana
• amarantus
• rośliny strączkowe
• ziemniaki i bataty
• warzywa i owoce
• mięso, mleko i jaja
• orzechy i nasiona
• tłuszcze i oleje

...i wiele innych produktów. Ta lista produktów bez glutenu w żadnym wypadku nie jest skończona.

Jakie produkty produkowane są jako bezglutenowe?

Wiele glutenowych produktów obecnie ma swoją alternatywę w postaci produktu bezglutenowego. Na przykład pszenną mąkę możesz zastąpić bezglutenową mieszanką lub dowolną mąką, która naturalnie nie zawiera glutenu, np. ryżową, gryczaną, lnianą czy migdałową, lub kombinacją kilku z nich. Do tego rodzaju bezglutenowych produktów należą:

• pieczywo bezglutenowe (np. chleb z mąki ryżowej)
• bezglutenowa mąka do pieczenia
• płatki owsiane bez glutenu
• makarony bezglutenowe (bezglutenowe spaghetti, penne i fusilli) – wśród nich znajdziesz również między innymi bezglutenowe makarony z roślin strączkowych
• ciastka bezglutenowe
• bezglutenowe musli / bezglutenowe płatki śniadaniowe / bezglutenowa granola
• kaszka bezglutenowa
• mieszanka do chleba bezglutenowego / bezglutenowa mąka do chleba
• batony bezglutenowe
• chipsy bezglutenowe
• bezglutenowe pasty do smarowania pieczywa
• bezglutenowe dania gotowe – doskonały pomysł na posiłek bez glutenu w podróży

Jeśli masz w domu kogoś z celiakią lub nietolerancją glutenu (albo to Ty nie tolerujesz glutenu) i szukasz najlepszej mąki bezglutenowej do wypieków, warto mieć zawsze pod ręką gotową mieszankę bezglutenową. Można również łączyć kilka rodzajów mąki bezglutenowej (np. mąka owsiana bezglutenowa, mąka gryczana, mąka ziemniaczana, mąka kukurydziana, jaglana i ryżowa). Dzięki temu możesz wzbogacić swoją dietę o bardziej zróżnicowane składniki odżywcze.

Znalezienie dobrze wyposażonego sklepu z artykułami bezglutenowymi lub z żywnością bezglutenową często nie jest łatwym zadaniem. Dieta bezglutenowa? Co jeść? Co zechcesz! (Tylko bez glutenu). Jeśli interesuje Cię dobrze zaopatrzony sklep bezglutenowy, pamiętaj, że w Notino kupisz wszystko, czego potrzebujesz i jeszcze więcej. A dodatkowo, zakupy dostarczymy wprost do Twojego domu!