Jak usypiać dziecko? Zapytaliśmy eksperta od dziecięcego snu

Postanowiłam więc udać się po odpowiedzi do prawdziwego eksperta. Marijke den Baas mieszka w Pradze i jest certyfikowaną konsultantką ds. snu, zajmującą się treningiem snu dzieci.

A: Dlaczego tak bardzo martwimy się o sen naszych dzieci?

M: Sen jest bardzo ważny dla rozwoju dziecka i dla rodziców, ponieważ jego brak utrudnia codzienne funkcjonowanie. Jednocześnie to trudny temat i jedna z pierwszych rzeczy, o które pytają Twoi znajomi, gdy w ich domu pojawia się niemowlę. „Jak śpi Twój maluszek? Czy potrafi przespać noc?" Takie niewinne pytanie może być dla Ciebie bardzo niekomfortowe i zniechęcające, jeśli właśnie masz za sobą piątą noc z rzędu z płaczącym i bardzo niewyspanym dzieckiem. 

A: Czy sen dziecka to rzeczywiście tak palący problem dla rodziców?

M: Mogę zapewnić wszystkich rodziców, którzy mają problem z usypianiem swojego dziecka, że zdecydowanie nie są sami. Około 40% dzieci w wieku od 4 do 12 miesięcy potrzebuje mniejszej lub większej pomocy przy zasypianiu oraz utrzymaniu w stanie snu. 

To żaden powód do wstydu (co czasem widzę u rodziców) korzystać ze wsparcia w uczeniu dziecka treningu snu, by nauczyć się to robić z wielką miłością i uważnością. Większość dzieci uczy się regularnie zasypiać i spać w ciągu zaledwie 2 tygodni. Towarzysząc swojemu dziecku w drodze do regularnego snu, dajesz mu wspaniałą, życiową umiejętność. I oczywiście: im lepiej śpi Twoje dziecko, tym lepiej śpisz Ty!

Wybierz najlepszy smoczek

A: W internecie (i nie tylko) można znaleźć ogromną ilość porad i wskazówek dotyczących spokojnego snu dziecka. Jak wśród nich wybrać najlepszą dla siebie drogę?

M: Radą numer jeden jest to, by na samym początku drogi nabrać przekonania, że naprawdę każde, ale to każde niemowlę i małe dziecko może nauczyć się zasypiać i spać (całą noc). Tak samo jak samo uczy się chodzić czy jeść stałe pokarmy. Powód, dla którego istnieje tyle różnych opinii i metod jest prosty – każde dziecko i jego potrzeby są inne. Dlatego warto dobrze poszukać, by znaleźć odpowiednią technikę, która będzie pasować do osobowości Twojego dziecka, a także do Twojego stylu wychowania.

A: Skąd w ogóle mam wiedzieć, czy moje dziecko ma problemy z zasypianiem i snem?

M: Co koniecznie trzeba zaznaczyć: każda sytuacja związana ze snem staje się problemem dopiero wtedy, gdy staje się ona w jakichś sposób obciążająca czy dyskomfortowa dla dziecka lub reszty rodziny. Jeśli czujesz, że wszystko jest tak, jak powinno być, nie zmieniaj niczego. Bez względu na to, co mówią inni! 

Jeśli jednak jesteś na etapie, w którym dziecko ma trudności z zasypianiem bez Twojej pomocy, prawdopodobnie może chodzić o nieprawidłowy schemat snu, wykształcony przez Twoje dziecko. Często jest to jakiś nawyk lub sytuacja, której dziecko zaczyna wymagać, by zasnąć. 

Może Twoje dziecko zawsze zasypia podczas bujania, albo sen powiązało z sytuacją karmienia. Niektóre niemowlęta nie mogą zasnąć bez leżenia na piersi matki lub bycia kołysanym w wózku. To bardzo częste u niemowląt, a jeżeli Tobie to nie odpowiada, może prowadzić do sytuacji stresowych dla całej rodziny. 

Co pomoże dziecku zasnąć?

A: Od kiedy dziecko faktycznie jest w stanie wytworzyć odpowiednie nawyki związane ze snem?  

M: ​​Wcześniej niż ktokolwiek mógłby przypuszczać. Każde dziecko uczy się cykli snu w sposób naturalny już w łonie matki. To właśnie wtedy kształtuje się różnego rodzaju sen (głęboki i lekki), który towarzyszy nam przez całe życie. Rozwój tych cykli nie jest w pełni zakończony do około 3–4 miesiąca życia, kiedy to dziecko zaczyna samodzielnie regulować swoje wzorce snu. I często jest to moment, w którym rodzice po raz pierwszy zaczynają zauważać poważniejsze problemy ze snem swojego dziecka.

Zjawisko to nazywane jest regresją snu. To dlatego Twój dotychczas spokojny, mały śpioch może w ciągu tygodnia zmienić się w nocnego krzykacza. Ale to także dobry czas, by nauczyć go pierwszych nawyków związanych ze snem.

A: Co zatem mogę zacząć robić jako rodzic, aby moje dziecko lepiej spało? 

M: Jednym z pierwszych kroków jest stworzenie regularnego rytuału wyciszającego, dostosowanego zarówno do Ciebie, jak i Twojego dziecka. Może on obejmować aktywności uspokajające, takie jak czytanie książeczek czy śpiewanie kołysanek. Jeśli będziesz powtarzać ten rytuał codziennie, dziecko szybko nauczy się rozpoznawać te czynności i będzie wiedziało, że zbliża się pora snu. Taki rytuał oczywiście nie dotyczy tylko małych niemowląt. Można go stosować przez wiele kolejnych lat.

A: Czy można jakoś rozpieścić dziecko i stworzyć w nim nadmierną zależność od rodzica? 

M: Nowo upieczeni rodzice nie muszą się obawiać, że „rozpieszczą” swoje dziecko zbyt dużą ilością uwagi. W pierwszych miesiącach życia nie ma możliwości, aby dziecko w jakikolwiek sposób „nieprawidłowo” uzależniło się od Twojej obecności. Jak pokazują liczne badania, szybka reakcja rodzica sprawia, że płaczące dziecko jest spokojniejsze i szczęśliwsze. Więź zaufania tworzy się poprzez szybkie zapewnienie dziecku poczucia komfortu. Nie obawiaj się zatem być zawsze blisko swojego dziecka i dawać mu tyle bliskości, ile potrzebuje. 

Wsparcie w opiece nad dzieckiem

A: Jak usypiać niemowlę? Czy można się w tym jakoś wspomóc?

M: Trening snu nie sprawdza się w przypadku noworodków, ponieważ ich organizm i nawyki związane ze snem nie są jeszcze w pełni rozwinięte. Dobrze jest rozpocząć naukę pierwszych nawyków związanych ze snem po 12 tygodniu życia. 

Możemy jednak wykorzystać fakt, że większość noworodków ma naturalnie silny odruch ssania, który oprócz oczywistych korzyści ma również działanie relaksujące. Smoczki mogą być tu świetnym narzędziem do uspokajania dziecka. Pamiętaj jednak, że każde dziecko ma unikalną anatomię i własne preferencje. Dlatego warto wypróbować różne kształty i rodzaje smoczków, aby sprawdzić, który z nich najbardziej spodoba się Twojemu maluszkowi. 

A: Ze smoczkami często związane są różne obawy i złe doświadczenia rodziców. Czy są sytuacje, w których lepiej ich unikać?

M: Jak wspomniałam, smoczki działają uspokajająco, zwłaszcza jeśli mówimy o śnie noworodka. Jednak gdy dziecko osiągnie wiek około 3 miesięcy, smoczki mogą zacząć być wyzwaniem. Jeśli dziecko zgubi smoczek podczas snu, prawdopodobnie obudzi się i będzie płakać, dopóki go nie odzyska. Dlatego po 3. miesiącu lepiej wprowadzić inne techniki uspokajające.

A: Co zatem warto wprowadzić dla uspokojenia w kolejnych miesiącach?

M: Jeśli Twoje dziecko ma 6 miesięcy lub więcej, to kocyk-przytulanka może stać się odpowiednim towarzyszem do łóżeczka. To zwykle maskotka w postaci królika czy misia, wszyta w przytulny kocyk, dzięki której dziecko poczuje się bezpieczniej podczas snu. Większość dzieci lubi jeden wybrany kocyk, maskotkę, a nawet pieluszkę. Warto je zawsze wkładać dziecku do łóżeczka. Od razu podpowiem, że jeśli dziecko ma już coś ulubionego, warto zaopatrzyć się w drugi egzemplarz na zapas....

Jednocześnie pamiętaj o tym, aby dziecko nie miało w łóżeczku zbyt wielu zabawek. Mogą być one dla niego rozpraszające. Przyciągają uwagę i nie pozwalają zasnąć. 

Zapewnij swojemu dziecku komfortową suchość

A: Jakie przygotować pokój, aby otoczenie sprzyjało spokojnemu snu dziecka?

M: Ten fakt nie jest powszechnie znany, ale niemowlęta nie lubią spać w całkowitej ciszy. Są tak przyzwyczajone do odgłosów otoczenia z czasów, kiedy przebywały w brzuchu mamy, że preferują różne „zakulisowe dźwięki”. Możesz więc ” pomóc zasnąć” swojemu dziecku (zarówno w ciągu dnia, jak i wieczorem), na przykład odtwarzając w pokoju tzw. biały szum. Można to zrobić z aplikacji w telefonie, specjalnego urządzenia emitującego biały szum lub z elektronicznej niani, jeśli została wyposażona w taką opcję. 

Używanie zasłon zaciemniających to kolejny świetny sposób na przedłużenie snu dziecka. Światło stymuluje produkcję hormonu serotoniny, która pobudza organizm i aktywuje mięśnie. Jeśli nie chcemy, aby nasze dziecko budziło się wraz z pierwszymi promieniami słońca, warto by pokój, w którym śpi, był jak najciemniejszy aż do momentu, kiedy zechcemy, żeby dziecko się obudziło. 

Warto też pomyśleć o stosowaniu na noc dobrej jakości pieluch, które zapewnią dziecku suchość i poczucie komfortu podczas nocnego wypoczynku.

Trudności ze snem i przeciągające się niewyspanie mogą być bardzo nieprzyjemne (i dla dziecka, i dla rodziców), a Ty w pewnym momencie możesz zacząć mieć wrażenie, że zaczynasz wariować. Na szczęście istnieją rozwiązania. Nawet najbardziej wymagające w kwestii snu dzieci mogą nauczyć się zasypiać i spać (całą noc!) bez rodziców. 

Niezależnie od tego, czy wskazówek będziesz szukać w dobrym poradniku, czy skorzystasz z pomocy trenera snu lub coachingu rodzicielskiego, możesz mieć pewność, że gdzieś tam istnieje sposób na przywrócenie równowagi w życiu każdego członka Twojej rodziny. 

5 PODSTAWOWYCH WSKAZÓWEK DOTYCZĄCYCH SPOKOJNEGO SNU DZIECKA

1. Zapewnij dziecku spokojne miejsce do spania

Zminimalizuj czynniki rozpraszające w pomieszczeniu, w którym śpi dziecko, takie jak duża liczba zabawek w łóżeczku lub na podłodze. Zadbaj o to, aby do pokoju wpadało jak najmniej światła i aby dziecku nie było zbyt ciepło lub zimno. Najlepiej, gdyby dziecko zasypiało w tym samym miejscu, w którym się obudzi, czyli w otoczeniu, które zapamiętało tuż przed zaśnięciem.

2. Stwórz zwyczaj

Dzieci, podobnie jak dorośli, lubią stałe zwyczaje, bo wiedzą, czego się spodziewać. Przestrzegaj harmonogramu jedzenia, aktywności i snu. Twoje dziecko szybko go przyswoi, a jego organizm podświadomie nauczy się, kiedy jest czas na zasypianie, dzięki czemu łatwiej będzie się mu wyciszyć i spać. Stały harmonogram przeciwdziała również pojawianiu się sytuacji, kiedy dziecko będzie przemęczone.

3. Bądź konsekwentna(y)

Jak w przypadku nauki każdej umiejętności, kluczem do sukcesu jest cierpliwość i systematyczność. Dotyczy to również Twojego dziecka i nawyków związanych ze spaniem. Dlatego powtarzaj odpowiadające Tobie i dziecku techniki treningu snu, a zobaczysz, że zasypianie będzie coraz łatwiejsze.

4. Wsłuchaj się w potrzeby swojego dziecka

Nie ma żadnego uniwersalnego poradnika, jak uśpić dziecko w 40 sekund. Ucz się uważności na swoje dziecko, jego nastroje, poziom energii i potrzeby, a ułatwi Wam to osiąganie postępów w kwestii snu (i nie tylko).

5. Słuchaj siebie

Ufaj sobie i swojej intuicji, słuchaj swojego głosu i nie zniechęcaj się tym, że nie jest idealnie ;) Tak zwane „dobre rady” innych mogą być pomocne, ale to Ty decydujesz, czy i w jakim stopniu chcesz z nich korzystać. Zawsze kieruj się własnym instynktem i osądem, czy to w kwestii treningu snu, czy innych metod wychowawczych.