W serialu Przyjaciele jedna z głównych bohaterek, Rachel, obawiała się, że jej córka odziedziczy po niej nos. W jakim stopniu takie obawy są uzasadnione?
Genetyka bez wątpienia odgrywa ważną rolę w determinowaniu cech fizycznych, w tym kształtu nosa. Należy jednak pamiętać, że wygląd jest wynikiem kombinacji genów obojga rodziców i może na niego wpływać wiele różnych genów. Dlatego możliwe jest, że dziecko odziedziczy pewne cechy nosa po matce, ale możliwe jest również odziedziczenie cech po ojcu lub połączenie obu, co może prowadzić do zupełnie innego kształtu nosa.
Jeśli chodzi o wygląd naszej skóry, włosów lub ogólną kondycję fizyczną, czy możliwe jest określenie, np. w procentach, jak dużą rolę w ich determinowaniu odgrywają geny?
Trudno jest określić dokładny procent, ponieważ wygląd jest wieloczynnikowy, tj. wpływa na niego wiele genów oraz ich interakcja ze środowiskiem zewnętrznym.
Postaw na zdrowy styl życia
W jakim stopniu jesteśmy w stanie wpływać na stan naszej skóry, włosów czy kondycji fizycznej?
Styl życia, dbałość o siebie, odżywianie i ekspozycja na słońce, substancje chemiczne i toksyczne stanowią istotne czynniki, przyczyniające się do tego, jak się czujemy i wyglądamy. Oznacza to, że nawet jeśli mamy pewne predyspozycje genetyczne, przyjmując odpowiednie nawyki możemy wpływać na to, w jaki sposób będą się one przejawiać. Genetyka może determinować predyspozycje do nadwagi, ale styl życia i dieta stanowią kluczowy faktor do pojawienia się objawów.
Czy istnieje jakiś obszar, w którym geny odgrywają większą rolę?
Geny odgrywają dużą rolę, jeśli chodzi o budowę naszego ciała, typ skóry i kolor włosów, a także podstawowe rysy twarzy. Jednak nawet w tych obszarach środowisko zewnętrzne, w tym styl życia, może wywierać na te cechy duży wpływ.
Wspomóż swoje geny dzięki wysokiej jakości pielęgnacji przeciwstarzeniowej
Temat zmarszczek jest często dyskutowany w kontekście genów. Kiedy patrzę na moją matkę, która ma naprawdę niewiele zmarszczek, czy mogę liczyć na to, że u mnie będzie podobnie?
Nie bez powodu mówi się, że wybierając partnera, należy spojrzeć na jego rodziców, by sprawdzić, co nas czeka pewnego dnia... Jeśli Twoja mama ma mało widocznych zmarszczek, szanse na to, że dzięki predyspozycjom genetycznym będziesz się cieszyć gładszą niż rówieśniczki cerą, są całkiem spore. Muszę jednak powtórzyć, że genetyka nie jest jedynym czynnikiem wpływającym na pojawienie się zmarszczek. Nawet jeśli masz dobre geny, ważne jest, aby dbać o profilaktykę.
Z kolei mężczyźni często borykają się z przedwczesnym wypadaniem włosów lub siwieniem. Jeśli geny działają przeciwko nam, czy można w ogóle walczyć z takimi przypadłościami?
Tak, istnieją sposoby na walkę z przedwczesnym siwieniem lub wypadaniem włosów, nawet jeśli problemy te są częściowo uwarunkowane genetycznie. Można korzystać z zabiegów medycznych, suplementów diety, ale zmiany w stylu życia i pielęgnacji włosów stanowią równie dobrą profilaktykę. Potrafią też spowolnić te procesy. Dermatolodzy i trycholodzy mogą również zaoferować spersonalizowane rozwiązania, a im szybciej zajmiesz się problemem, najlepiej zanim symptomy będą wyraźne, tym lepiej.
Preparaty przeciw wypadaniu włosów
To prowadzi nas do wniosku, że naszych predyspozycji genetycznych nie musimy zgadywać, patrząc jedynie na naszych krewnych, ale możemy polegać na zdobyczach nauki. Jak konkretnie?
Postęp naukowy i testy genetyczne są w stanie wykryć predyspozycje do pewnych problemów, umożliwiając podjęcie środków zapobiegawczych lub wczesne rozpoczęcie leczenia.
Ale czy taka informacja nie spowoduje, że zaczniemy się obawiać tego, co nas niechybnie czeka?
Oczywiście zależy to od każdego z nas, naszej natury i tego, jak radzimy sobie z tego rodzaju wiedzą. Jest to szczególnie istotne w przypadku badania predyspozycji do chorób, na które nie mamy wpływu lub których nie możemy uniknąć, stosując odpowiednią profilaktykę. Moim zdaniem takie informacje są raczej szkodliwe i mogą w znacznym stopniu zaburzyć psychikę i samopoczucie.
Jest to zatem bardzo indywidualna kwestia. Warto dobrze przemyśleć decyzję dotyczącą ewentualnych testów przed ich przeprowadzeniem...
Niektóre osoby chcą wiedzieć, ile „czasu im zostało” do wystąpienia symptomów czy objawów, a następnie efektywnie go wykorzystać. Ktoś inny ugnie się pod świadomością, co go czeka. Dlatego zanim zdecydujesz się poznać wyniki tego rodzaju testów, przemyśl, jak wpłyną na Ciebie uzyskane informacje.
Podsumowując – nie możemy szukać wymówek ani polegać na sile genów, wszystko (często w naprawdę dużej mierze) jest w naszych rękach. Czy ta świadomość sprawia, że masz ochotę wprowadzić zmiany w swoim stylu życia lub w codziennej pielęgnacji?